تجزیه تحلیل رشد بهره وری کل عوامل تولید در بخش کشاورزی ایران و مقایسه با کشورهای منتخب

در این تحقیق برای محاسبه رشد بهره وری کل عوامل تولید در بخش کشاورزی از شاخص تورنکوئیست با استفاده از داده های سری زمانی طی دوره ی 89-1353 استفاده شده است. در مرحله ی بعد برای بررسی عوامل موثر بر بهره وری کل و برآورد معادلات و بررسی رابطه یا روابط بلندمدت از روش اقتصادسنجی vecm استفاده شد. در نهایت تغییرات بهره وری در کشورهای آسیایی در دوره 2010-1996 با استفاده از شاخص مالم کوئیست مورد محاسبه قرار گرفته است. مهمترین نتایج حاصل از شاخص تورنکوئیست، بر روند نسبتاً افزایشی رشد بهره وری کل عوامل تولید دلالت دارد که می توان نتیجه گرفت که بخش کشاورزی در اقتصاد ایران از توانایی بسیاری برای افزایش بهره وری از یک طرف و از سوی دیگر افزایش رشد تولید برخوردار است. از نتایج مهم دیگر بر وجود تأثیر مثبت حمایت غیرقیمتی(حمایت از خدمات عمومی) و تجارت خارجی بر بهره وری کل عوامل بخش کشاورزی در بلندمدت دلالت دارد که اهمیت حمایت های غیرقیمتی را نشان می دهد. همچنین می توان به رابطه عکس بین درآمدهای نفتی و بهره وری کل عوامل اشاره کرد، زیرا افزایش درآمدهای نفتی که در نتیجه ی افزایش حجم صادرات نفت و یا افزایش قیمت های جهانی این مواد بوده است سبب کاهش توجه به توسعه ی صادرات سایر بخش های اقتصادی از جمله بخش کشاورزی شده است. افزایش درآمد نفتی در ایران به صورت پدیده ی ضد کشاورزی ظاهر شده ولی به دلیل ارتباطات ضعیف بین دو بخش نفت و کشاورزی، اثر افزایش درآمد نفتی بر بخش کشاورزی به صورت غیر مستقیم بوده است. نتایج حاصل از مقایسه تغییرات بهره وری کل عوامل کشورهای آسیایی نشان می دهد که به طور متوسط، نرخ رشد بهره وری کشاورزی در طول دوره افزایشی بوده است که تغییرکارایی فنی منبع اصلی بوده است. سه پدیده: از جمله سطح پایین تکنولوژیکی، رشد جمعیت بالا و سطح بالایی از فقر روستایی در اکثر کشورهای آسیایی بر داشتن رشد پایدار و بهره وری بالای کشاورزی اثرات منفی گذاشته است.